Laaggeletterdheid
Nederland telt 250.000 analfabeten en 1,3 miljoen laaggeletterden.
Laaggeletterdheid houdt in dat men weliswaar in staat is bijvoorbeeld de eigen naam te schrijven en/of om losse woorden te lezen, maar niet om een langere tekst dusdanig snel en correct te lezen dat men deze ook daadwerkelijk begrijpt.
De Stichting Makkelijk Lezen schat dat ongeveer 20% van de mensen in Nederland niet goed kan lezen.
Volgens Jakob Nielsen heeft 30% van de internetgebruikers moeite met lezen.
Of Nederland heeft bijzonder goed taalonderwijs of Jakob Nielsen hanteert een andere definitie van laag geletterdheid. Feit is dat veel bezoekers moeite hebben met het lezen van teksten.
Richtlijnen Keurmerk Makkelijk Lezen
Op de website van het Taaluniversum staan Richtlijnen Keurmerk Makkelijk Lezen
Vrijwel iedere bezoeker profiteert van als teksten die voldoen aan deze richtlijnen omdat ze makkelijker te lezen en te begrijpen zijn.
De richtlijnen zijn ingedeeld in de categorieën vormgeving, typografie en taalgebruik. De richtlijnen bestaan uit een aantal handige tips zoals:
- Gemiddeld aantal woorden per regel minder dan 12, maar meer dan 7
Regels die breder zijn dan 10 à 12 woorden lezen niet prettig. Zwakke lezers raken hun regel dan snel kwijt. Smalle regels van minder dan 7 woorden lezen ook niet prettig. - Eenvoudige zinsstructuren
Zinnen met een ingewikkelde structuur, bijvoorbeeld met onderschikkingen, afwijkende woordvolgorde of passiefconstructies, zijn moeilijk te lezen en te begrijpen. In het algemeen zijn zinnen met ingewikkelde structuren gemakkelijk om te zetten in twee of meer eenvoudigere zinnen. - Weinig figuurlijk taalgebruik
Veel zwakke lezers struikelen over figuurlijk taalgebruik, omdat ze het in eerste instantie letterlijk interpreteren. Als ze eenmaal doorhebben dat het om een uitdrukking gaat, zijn ze vaak de draad van het verhaal kwijt.
Niet alle richtlijnen kunnen blindelings worden opgevolgd. Neem bijvoorbeeld de regel:
- Om de 10 à 15 regels een witregel
Voor een lezer die niet zo makkelijk leest moeten er rustpunten in de tekst zitten. De lezer kan zo steeds kleine gehelen lezen.
Het uitgangspunt dat een tekst voldoende rustpunten moet bevatten is juist. De regel die daaruit voortvloeit om dit om de 10 à 15 regels te doen geld niet voor websites.
Teksten die geoptimaliseerd zijn voor het beeldscherm bevatten veel meer rustpunten. Neem minimaal na iedere vijf regels tekst een regel witruimte op.
Nog geen reacties op "Richtlijnen Keurmerk Makkelijk Lezen"
Vooral educatieve uitgeverijen gebruiken in Nederland al veel langer een [b]leesgemakschaal[/b] om te toetsen of een tekst geschikt is voor een bepaalde doelgroep, bijvoorbeeld havo-scholieren. Deze leesgemakschaal is gebaseerd op de [url=http://en.wikipedia.org/wiki/Flesch-Kincaid_Readability_Test]Flesch-Kincaid Readability Test[/url].
Regels tellen is volgens mij onzin. Het aantal woorden per zin en het aantal zinnen per alinea lijken me veiligere uitgangspunten. Het aantal regels waarover een tekst wordt verdeeld, is immers veel te sterk afhankelijk van de resolutie van de client, de grootte van het browservenster, de in de browser ingestelde tekstgrootte, enzovoort.
En andere manier om het leesgemak te bepalen is door gebruik te maken van de [url=http://usabilityweb.nl/nieuwsbericht.php?id=641]cloze-procedure[/url]. Ik gebruik het vaak in workshops en het is een ideale manier om mensen zelf te laten ervaren wat het verschil is tussen een moeilijk en een makkelijk leesbare tekst.
Ik moet wel zeggen dat de cloze procedure natuurlijk verre van wiskundig is zoals de Flesch-Kincaid formule.
Plaats je reactie
Velden met een * zijn verplicht in te vullen